سمیه سعادتمند | شهرآرانیوز؛ نشست بررسی طرح انتقال آب از هزارمسجد به مشهد با حضور مدیران فنی شرکت آب منطقهای خراسان رضوی و جمعی از استادان دانشگاه فردوسی برگزار شد. این پروژه با هدف تأمین پایدار آبشرب مشهد طراحی شده است و سالانه ۵۱میلیون مترمکعب از کسری حدود ۳۹۶میلیون مترمکعبی آبشرب افق۱۴۲۰ را جبران میکند.
برداشت آب از نقطه صفر مرزی انجام میشود و با رعایت سه خط قرمز؛ حفظ وضعیت منابع محلی، رعایت پروتکلهای بینالمللی با ترکمنستان و مسائل محیطزیستی، بیش از ۵۰میلیون مترمکعب آب مازاد به مصرف شرب میرسد. این طرح، فشار بر سفرههای زیرزمینی مشهد را کاهش داده و امکان مدیریت بهتر منابع برای آبشرب و کشاورزی را فراهم میکند.
مدیر فنی شرکت آبمنطقهای خراسان رضوی با اشاره به کاهش منابع آبی در دشت مشهد گفت: پروژه انتقال آب از هزارمسجد برای تأمین نیاز حدود ۷ میلیون نفر در مشهد ضروری است. منابع آبی موجود محدود و روزبهروز کاهش مییابد و تنها راهکار عملی، انتقال آب از رودخانههای مرزی است. با این پروژه، حدود ۵۰ میلیون مترمکعب آب به مشهد منتقل خواهد شد که بخشی از کمبود آبشرب شهر را جبران میکند.
سیدحسین عطارزاده افزود: بر اساس مطالعات هیدرولوژیک، جریان اضافی رودخانهها بهسمت ترکمنستان میرود. استفاده از این حجم آب مازاد با رعایت پروتکلهای بینالمللی نهتنها قانونی است، بلکه کمترین تأثیر را روی کشاورزی بالادست دارد. پروژه هزارمسجد مکمل سایر طرحها مانند سد شوریجه و استفاده از پساب شهری خواهد بود.
وی درباره اولویت تأمین آبشرب گفت: در شرایط کمآبی، تأمین آبشرب از کشاورزی مهمتر است. بخشی از سطح زیرکشت باید تعدیل شود، اما با وجود توصیههای کارشناسی، کاهش زیرکشت بهکندی انجام میشود؛ بنابراین استفاده از پروژههای جایگزین مانند پساب و انتقال آب از رودخانههای مرزی ضروری است.
عطارزاده ادامه داد: کیفیت آب خط قرمز ماست. آب منتقلشده باید سالم و استاندارد باشد. برداشت از نقطه صفر مرزی انجام میشود و هیچگونه تأثیری بر مصرف کشاورزان بالادست ندارد. رعایت مسائل زیستمحیطی و حقوق بینالمللی، اصول اولیه این پروژه هستند.
مشاور و کارشناس منابع شرکت آبمنطقهای درباره محدوده برداشت توضیح داد: حوزه مطالعاتی شامل شهرستان کلات با وسعت ۵ هزار و ۹۴۴ کیلومترمربع و بخشی از شهرستانهای سرولایت و درگز است. رودخانههای منطقه بهسمت مرز جریان دارند و آب مازاد به کشور همسایه میرود. برداشت از هزارمسجد برای انتقال به مشهد با رعایت پروتکلهای بینالمللی انجام خواهد شد و حجم قابل تخصیص حدود ۵۰ میلیون مترمکعب است.
رمضان کاظمیگلیان افزود: مطالعات انجامشده نشان میدهد که جریان آب در نقاط برداشت پایدار است و هیچگونه خطر خشکسالی فوری برای کشاورزی بالادست ایجاد نمیکند. این پروژه با رعایت مقررات زیستمحیطی و آبخوانها برنامهریزی شده است.
استاد دانشگاه فردوسی درباره تجربه میدانی خود گفت: از سال۱۳۸۱ تاکنون در این مناطق حضور داشتهام و شناخت کاملی از جریانهای رودخانهای و کوهستانی داریم. بررسیها نشان میدهد برداشت از هزارمسجد کمترین اثر را بر محیطزیست و مصرف آب بالادست دارد و بیشترین بهرهبرداری بهسمت مشهد خواهد رفت. این پروژه در کنار سایر اقدامات، تأمین پایدار آب را ممکن میکند.
حسین محمدزاده ادامه داد: در طول سالهای گذشته، نمونهبرداریها و بررسیهای کیفیت آب انجام شده است. آب منتقلشده به مشهد استانداردهای ملی و بینالمللی را خواهد داشت و پروژه با حداقل اختلال برای کشاورزی و اکوسیستم طراحی شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی درخصوص هماهنگیها گفت: اجرای پروژه هزارمسجد نیازمند همکاری کامل با وزارت نیرو و سایر نهادهای ذیربط است. تخصیص آب به مشهد باید همزمان با رعایت حقابه ترکمنستان و نیازهای شرب شهر انجام شود. فقط با مدیریت یکپارچه میتوان پروژه را بدون آسیب به محیطزیست و توافقات بینالمللی اجرایی کرد.
مهدی کلاهی افزود: برنامهریزی، دقیق برای زمانبندی برداشت و انتقال آب انجام شده است. کنترلهای فنی و نظارت مستمر در تمام مراحل پروژه برقرار خواهد بود تا هرگونه انحراف از برنامه جلوگیری شود. هماهنگی با دستگاههای محلی و کارشناسان محیطزیست بخش جداییناپذیر مدیریت پروژه است.